ÂYET-İ KERÎME
Ey Peygamber! Dinlerine uymadıkça Yahudiler de Hrıstiyanlar da senden asla hoşnut olmayacaklardır.
Bakara, 120.
HADÎS-İ ŞERİF
Dünya tatlı ve caziptir. Allah sizi dünyada egemen kılacak ve nasıl davranacağınıza bakacaktır. Dünyadan ve kadınlardan sakının.
Müslim, Rikak, 99.
SÖZÜN ÖZÜ
Bir düşünce için ölümü göze almak, kendini feda ediş değil; hayatı anlamlandırmaktır.
İsmet Özel
Kategori : SANAT / ŞEHİR ve MÎMÂRÎ
Okunma Sayısı: 601
Yazar: Fasih Dinç
ŞEHİRLER DEĞERLER ÜZERİNE İNŞÂ EDİLMELİDİR

“Türkiye Yazarlar Birliği Şehir Okumaları” söyleşileri kapsamında on dokuzuncu şehir okuması Mardin başlığı etrafında gerçekleştirildi.

Konya, Malazgirt , Edirne , Bursa , İstanbul ,Yozgat, Van , Malatya ,Tokat, Şanlıurfa , Erzurum , Ankara , Kayseri , Muğla , Adapazarı , Üskup’ün ardından gerçekleştirilen şehir okumasının konuğu Mardin Artuklu Üniversitesi Öğretim Üyesi Dr. Fasih Dinç oldu. Dinç, Selman Çevik’in, Mardin’in tarihi, kültürü, coğrafyası ve sosyolojisi gibi muhtelif yönlerine dair sorularını yanıtladı.

Birçok medeniyetin izlerini bıraktığı şehir

Mardin ismine dair birçok rivayetin bulunduğunu ifade eden Fasih Dinç , “Mardin isminin tarihi kayıtlarda geçtiği günden bu yana çok fazla değişikliğe uğradığını görmüyoruz. Hem Arap hem Roma kaynaklarında Mardin olarak geçiyor ”dedi. Gerek sosyal gerekse kültürel anlamda medeniyetlere ev sahipliği yapan şehrin Artuklu coğrafyasında bulunduğunu belirtti.

400 yıllık Osmanlı Hakimiyeti

Mardin’in tarih boyunca çeşitli medeniyetlere ev sahipliği yaptığını belirten Dinç şehrin belli bir süre Roma ve Sasani çatışmasının arasında kaldığını ve bu süre zarfında tahribatların meydana geldiğini söyleyerek : “640’tan sonra İslam Orduları Mardin’i fethetmişlerdir. Cumhuriyet’ e kadar da Osmanlı hakimiyetinde kalmıştır” dedi.

Mardin’de geçmişten günümüze Müslümanlar, Hıristiyanlar, Süryaniler, Museviler, Yezidiler ve hatta daha farklı unsurların bir arada “öteki” olmadan yaşadığını söyleyen Dinç : “Mardin’in şehir dokusunun oluşumuna yıllarca kaynaklık eden bu durumda Mardin ‘in ötekisi olmamış. Bu şehirde saygı, hoşgörü ve misafire hürmet vardır” dedi. Kent ve Şehir kavramlarının kendisi için çok farklı olmadığını belirterek: “Batılı ve Müslüman âlimlerin şehir tanımlamalarına göre Mardin eskilerden beri bu hüviyeti taşımaktadır. Şehrin câmisi ,çarşısı ve mahkemesi mevcut ayrıca yabancılar birlikte yaşıyor , bu da çok önemli” diye konuştu.

Mardin evlerinin mimari yapısından bahsederken bu yapıların komşuluk hukukuna dayandığını ifade eden Dr. Fasih Dinç : “Şehir inşa edilirken öncelikle mesken esas alınmıştır. Hz. Peygamber’in komşuluk hakkı üzerine bulunan hadisinden hareketle, bir kişi ev yaparken diğerinin hakkına tecavüz edemez, onun ışığını ve rüzgarını engelleyemez diyor. Mardin’in evleri bu hassasiyetle inşa edilmiştir ki bulunduğu topoğrafya ve coğrafi konumu da buna uygundur” dedi.

Mardin’de farklı din , dil ,ırk , mezhep ve inanışlardan insanların yaşıyor olmasına rağmen mimari yapıda gözle görülür bir farkın bulunmadığını , evlerin hemen hemen aynı tarzlarda inşa edildiğini ifade eden Dr.Fasih Dinç : Bir Süryani ile Ermeni’nin veya Müslüman’ın evleri arasında semboller dışında bir farklılık yok. Örneğin bir tanesi haç koyuyor evin girişine diğer gözyaşı damlası , bunlarla ayırt edebilirsiniz en fazla onun dışında genel olarak yapılar aynı şekilde inşa edilmiştir dedi.”

Şehirde yaşamakla şehri yaşamak arasında ciddi fark var

Bugünkü şehir yapılarını ve unsurlarını eleştiren Dinç : “ Şehri değerler üzerine inşa etmezseniz yalnız insanlar, huzursuz yerler meydana gelir. Değerler üzerinden şehri tam anlamıyla yaşamalıyız. Mesela Mardin’de “Abbara” vardır, insanlar buralarda karşılaşır sohbet ederler biz bunu kaybettik. Meskeni dikkate alarak inşa ettiğimiz şehirlerde maalesef bu gibi insani ilişkileri görmek çok zor” diye konuştu.

Yazının kaynağına ulaşmak için tıklayınız.

Yazar: Fasih Dinç
07-10-20
E mail: tyb.org.tr
 
 
Yorumlar: 0
Bu yazı için henüz yorum yapılmamıştır.
ŞEHİRLER DEĞERLER ÜZERİNE İNŞÂ EDİLMELİDİR
Online Kişi: 19
Bu Gün: 372 || Bu Ay: 8.976 || Toplam Ziyaretçi: 2.200.420 || Toplam Tıklanma: 51.933.260