ÂYET-İ KERÎME
Ey Peygamber! Dinlerine uymadıkça Yahudiler de Hrıstiyanlar da senden asla hoşnut olmayacaklardır.
Bakara, 120.
HADÎS-İ ŞERİF
Dünya tatlı ve caziptir. Allah sizi dünyada egemen kılacak ve nasıl davranacağınıza bakacaktır. Dünyadan ve kadınlardan sakının.
Müslim, Rikak, 99.
SÖZÜN ÖZÜ
Bir düşünce için ölümü göze almak, kendini feda ediş değil; hayatı anlamlandırmaktır.
İsmet Özel
Kategori : / ÎMAN VE İSLÂM
Okunma Sayısı: 3505
Yazar: Ebubekir Sifil
EFENDİMİZ (S.A.V.) İN HUKÛKUNU KORUMAK

EFENDİMİZ (S.A.V.) İN HUKÛKUNU KORUMAK“A­lem­le­re rah­met" ola­rak gön­de­ril­miş bu­lu­nan Hz. Pey­gam­ber (s.a.v)'e, Yü­ce Al­lah nez­din­de­ki de­ğe­riy­le mü­te­na­sip hür­met ve ta'zi­mi gös­ter­mek, ge­rek şah­sı­nın, ge­rek­se –baş­ta âl ve as­ha­bı ol­mak üze­re­– de­ğer ver­dik­le­ri­nin hu­ku­ku­nu ko­ru­mak Üm­met için te­mel bir gö­rev­dir. Üm­met-i Mu­ham­med ken­di ara­la­rın­da bu nok­ta­ya son de­re­ce bü­yük bir has­sa­si­yet gös­ter­miş, an­laş­ma­lı (zim­mî/mua­hid) gay­ri­müs­lim­le­rin de bu nok­ta­da ge­rek­li cid­di­yet ve has­sa­si­ye­ti gös­ter­me­si­ni bek­le­miş­tir. Efen­di­miz (s.a.v)'i, O'na gös­te­ril­me­si ge­re­ken hür­met­le bağ­daş­ma­ya­cak tarz­da an­mak, kad­ri­ni ten­kıs edi­ci söz söy­le­mek ve ta­vır ser­gi­le­mek bu bağ­lam­da me­se­le­nin kris­tal­leş­ti­ği ta­vır­lar­dır. Bu­ra­da öl­çü şu­dur: Efen­di­miz (s.a.v) ha­yat­tay­ken han­gi dav­ra­nış­lar­dan in­cin­miş­se, Üm­met'in gö­re­vi, ve­fa­tın­dan son­ra da o dav­ra­nış­la­rın gös­te­ril­me­si­ne müm­kün ol­du­ğun­ca ma­ni ol­mak, gös­te­ri­lin­ce de bu­na kar­şı du­yar­sız kal­ma­mak­tır. Bu dav­ra­nış­la­rın, ta'zir­den sür­gü­ne ve ölü­me ka­dar –fa­ile ve fii­le gö­re de­ği­şe­n– bir di­zi kar­şı­lı­ğı var­dır.

Fran­sa'da­ki olay üze­ri­ne bu me­se­le­nin fık­hî hük­mü ye­ni­den so­rul­ma­ya baş­la­dı. Çok bi­li­nen iki mo­nog­ra­fi (Ta­kiy­yüd­dîn es-Süb­kî'nin es-Sey­fu'l-Mes­lûl'ü ile İbn Tey­miy­ye'nin es-Sâ­ri­mu'l-Mes­lûl'ü) ya­nın­da Fı­kıh ki­tap­la­rın­da da Efen­di­miz (s.a.v)'e ha­ka­re­tin hük­mü ko­nu­sun­da de­tay­lı bil­gi mev­cut. Mad­de­ler ha­lin­de özet­le­ye­cek olur­sak:

1. Efen­di­miz (sa.v)'e ha­ka­ret an­la­mı ta­şı­yan fi­il, bir Müs­lü­man­dan, "O'na ezi­yet kas­dıy­la" sa­dır olur­sa, bu­nun "kü­für" ol­du­ğun­da ve fa­ili­nin öl­dü­rü­le­ce­ğin­de ic­ma var­dır.1"

Bu­ra­da­ki "O'na ezi­yet kas­dı" kay­dı­nın se­be­bi şu­dur: Ki­mi za­man bir fi­il­de O'na ha­ka­ret an­la­mı bu­lun­mak­la bir­lik­te "ezi­yet" kas­dı ol­ma­ya­bi­lir. Söz ge­li­mi İfk ha­di­se­sin­de söy­len­ti­le­re ka­na­rak Efen­di­miz (s.a.v)'i ve Hz. Ai­şe (r.an­ha) va­li­de­mi­zi in­ci­te­cek söz­ler söy­le­miş olan Has­sân b. Sâ­bit, Mis­tah b. Üsâ­se, Ham­ne bt. Cahş (r.an­hum) gi­bi sa­ha­bî­ler hak­kın­da yu­ka­rı­da­ki hük­mün ic­ra edil­me­di­ği ma­lum­dur.2

2. Efen­di­miz (s.a.v) hak­kın­da söv­gü ya da alay ifa­de­le­ri kul­lan­ma­nın kü­für ol­du­ğun­da da ic­ma var­dır.3 Zi­ra bu ta­vır­la­rın da O'na gös­te­ril­me­si ge­re­ken ta'zim ve hür­met­le bağ­daş­ma­ya­cak bir ta­vır ola­rak "kad­ri­ni ten­kıs" an­la­mı içer­di­ği izah­tan va­res­te­dir.

3. Bu­ra­ya ka­dar söy­le­nen­ler, mü'min­ken söz ko­nu­su fii­li iş­le­mek su­re­tiy­le din­den çık­mış /ir­ti­dat et­miş olan kim­se­ler hak­kın­da­dır. Bu fii­li iş­le­dik­le­ri ke­sin ola­rak is­pat­lan­dık­tan son­ra, ço­ğun­lu­ğu teş­kil eden ule­ma­ya gö­re bu ki­şi­ye ön­ce tev­be tek­lif edi­lir. Tev­be eder­se bı­ra­kı­lır; et­mez­se öl­dü­rü­lür.4

(Bu cüm­le­den ola­rak mo­dern dö­nem­de "İs­lam'ın mo­der­ni­zas­yo­nu" pro­je­le­ri çer­çe­ve­sin­de  "mür­te­din kat­li"nin tar­tış­ma gün­de­mi­ne ge­ti­ril­di­ği ma­lum. Bu me­se­le­yi müs­ta­kil bir ya­zı­ya bı­ra­ka­rak de­vam ede­lim.)

4. Bu fi­il­ler, İs­lam ül­ke­sin­de Müs­lü­man­la­rın ema­nı/gü­ven­ce­si al­tın­da ya­şa­yan zim­mî/müs­te'men­ler­den sa­dır ol­du­ğun­da Mâ­li­kî ve Han­be­lî mez­hep­le­ri­ne gö­re bu fii­li iş­le­yen zim­mî/müs­te'men, zim­met ak­di­ni tek ta­raf­lı son­lan­dı­rıl­mış sa­yı­lır. Bu,  İs­lam ül­ke­si­nin ona ver­di­ği can, ma­l… em­ni­ye­ti­ni oto­ma­tik ola­rak or­ta­dan kal­dı­ran bir fi­il­dir. Do­la­yı­sıy­la ema­nın kalk­ma­sı, öl­dü­rül­me­si an­la­mı­na ge­lir.5

Bu me­se­le hak­kın­da Şâ­fi­î mez­he­bi­nin hük­mü de di­ğer­le­ri gi­bi­dir. İmam es-Süb­kî, yu­ka­rı­da adı ge­çen ese­rin­de, Şâ­fi­î mez­he­bi­nin gö­rü­şü­nü uzun alın­tı­lar­la de­tay­lı bir şe­kil­de tah­kik et­miş­tir. Bu­na gö­re zim­mî/müs­te'men, her ne ka­dar bu fii­liy­le zim­met ak­di­ni boz­muş sa­yıl­ma­sa da, bu, öl­dü­rül­me­ye­ce­ği an­la­mı­na gel­mez. Aça­cak olur­sak: Şâ­fi­î mez­he­bi­nin mu­hak­kık ule­ma­sı mez­he­bin gö­rü­şü ola­rak şu hük­mü tak­rir et­miş­tir: Zim­met eh­lin­den, hadd ce­za­sı­nı ge­rek­ti­ren bir fi­il sa­dır ol­du­ğun­da bu­nun­la zim­met ak­di bo­zul­muş ol­maz. An­cak bu, o kim­se­ye hadd ce­za­sı­nın uy­gu­lan­ma­ya­ca­ğı an­la­mı­na gel­mez. Bir fii­lin zim­met ak­di­ni bo­zup boz­ma­ma­sı ile o fii­lin ce­za­î mü­ey­yi­de­si­nin uy­gu­lan­ma­sı bir­bi­rin­den fark­lı şey­ler­dir. Do­la­yı­sıy­la Efen­di­miz (s.a.v)'e ha­ka­ret fii­liy­le zim­met ak­di or­ta­dan kalk­ma­sa da, bu fii­lin ge­rek­tir­di­ği hadd ce­za­sı uy­gu­la­nır.6

Ha­ne­fî­le­re ge­lin­ce, İmam Ebû Ha­nî­ife ve as­ha­bı –ki İmam es-Sev­rî ve as­ha­bı da ay­nı gö­rüş­te­di­r– Efen­di­miz (s.a.v)'e ha­ka­re­tin zim­met ak­di­ni bo­zan bir hu­sus ol­ma­dı­ğı gö­rü­şü­nü be­nim­se­miş­ler­dir. Zi­ra esa­sen zim­met eh­li­nin inan­cı Al­lah Tea­la'nın ve Re­su­lü'nün ra­zı ol­ma­ya­ca­ğı te­mel­le­re da­yan­mak­ta­dır.

Bir son­ra­ki ya­zı­da de­vam ede­lim.

1 Bkz. Takiyyüddîn es-Sübkî, Fetâvâ, II, 573.

2 Bkz. es-Sübkî, es-Sârimu'l-Meslûl, 135.

3 İbnu'l-Münzir, Kitâbu'l-İcmâ’, 174; es-Sübkî, A.g.e., a.y.

4 es-Sübkî, es-Sârimu'l-Meslûl, 215 vd.

5 Kadı Iyâd, eş-Şifâ, II, 263 vd.; İbn Teymiyye, es-Sârimu'l-Meslûl, II, 468 vd.

6 Bkz. es-Sübkî, es-Sârimu'l-Meslûl, 240 vd.

Yazının kaynağına ulaşmak için tıklayınız.

Yazar: Ebubekir Sifil
20-01-15
E mail: gazetevahdet.com
 
 
Yorumlar: 0
Bu yazı için henüz yorum yapılmamıştır.
EFENDİMİZ (S.A.V.) İN HUKÛKUNU KORUMAK
Online Kişi: 18
Bu Gün: 531 || Bu Ay: 9.754 || Toplam Ziyaretçi: 2.201.535 || Toplam Tıklanma: 51.945.355